Dĩa thắng (brake disc) thường có tuổi thọ rất lâu. Khi sử dụng trong hầu hết điều kiện thông thường đi kèm với việc bảo dưỡng đúng chuẩn, hoàn toàn có khả năng không cần phải thay thế dĩa thắng trong suốt vòng đời một chiếc xe.
Tuy nhiên, khi dĩa có hiện tượng bị mòn quá giới hạn sử dụng, hoặc bị cong vênh, thì rất cần phải thay thế lập tức, vì sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến an toàn của người lái. Thông thường, trên dĩa thắng sẽ luôn có thông số cho biết đâu là giới hạn sử dụng (độ dày tối thiểu). Dưới mức này nghĩa là cần thay thế.
Ví dụ, đối với các dòng xe thể thao (sport bikes), dĩa thắng mới có độ dày khoảng 5mm với dĩa sau và 6mm với dĩa trước, và giới hạn sử dụng tương ứng của dĩa thường là min-4mm hoặc min-4.5mm.
.
Lý do làm mòn dĩa thắng chủ yếu là vì trong quá trình sử dụng để lọt nhiều bụi bẩn, các hạt cát cứng, hoặc do chính hạt kim loại nhỏ tạo ra trên bề mặt dĩa thắng và bố thắng trong quá trình sử dụng. Những thứ này nếu không được vệ sinh bảo dưỡng đúng cách sẽ dần mài mòn dĩa thắng.
Bên cạnh đó, việc sử dụng bố thắng (brake pad) quá giới hạn khiến má bố bị mòn hết, để lộ ra phần kim loại, ma sát trưc tiếp với dĩa thắng. Việc này mài mòn dĩa thắng rất nhanh. Ngoài ra, sử dụng bố thắng kém chất lượng có phần má bố bị chai cứng cũng có thể là nguyên nhân mài mòn dĩa thắng.
.
Trở lại với việc kiểm soát chất lượng dĩa thắng, mà cụ thể là kiểm tra độ dày của dĩa, chúng tôi sử dụng cụ đo (micrometer) để đo độ dày dĩa thắng một cách chính xác nhất. Bạn có thể xem ảnh để hình dung cách hoạt động của dụng cụ này.
Cần lưu ý, việc đo phải được thực hiện tại nhiều vị trí trên dĩa thắng, tìm vị trí nào có độ dày thấp nhất (dĩa thắng hoàn toàn có thể bị mòn không đều, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà chúng tôi sẽ nhắc đến ở một bài viết khác). Nếu kết quả đo được nằm dưới độ dày tối thiểu nghĩa là cần thay thế dĩa thắng mới. Dĩ nhiên là đồng thời cũng nên kiểm tra lại toàn bộ cụm chi tiết thắng.
.
Ngoài ra, một trường hợp quan trọng khác cũng cần chú ý là dĩa thắng bị cong vênh. Nếu phát hiện vấn đề này, thay thế là việc nên làm.
Lý do là trong các điều kiện phải sử dụng thắng liên tục (ví dụ như đổ đèo), nhiệt độ trên bề mặt dĩa thắng có thể đạt đến 600℃. Sự chênh lệch nhiệt độ trên bề mặt ngoài của dĩa với phần bên trong dĩa sẽ gây giãn nở không đồng đều. Việc này có thể khiến dĩa thắng biến dạng, do dĩa có đường kính bề mặt khá lớn và được gắn cố định. Để khắc phục nhược điểm này, một số người chơi thường sử dụng các loại dĩa thắng có khoảng dao động (floating brake disc) thay vì sử dụng các loại dĩa thắng gắn cố định (fixed brake disc). Tuy nhiên chi phí chênh lệch của hai dạng này là khá lớn nên ít phổ biến trên các dòng xe thông dụng.
Chúng tôi từng nghe về việc có thể đem dĩa thắng bị cong vênh đi ép lại, hoặc mài bằng lại bề mặt dĩa, điều này hoàn toàn không nên. Như đã nói ở trên, dĩa thắng cong vênh là do giãn nở ở nhiệt độ cao, do đó sẽ không còn đảm bảo về độ bền và sự an toàn khi cố gắng ép lại để sử dụng tiếp. Việc mài phẳng bề mặt dĩa cũng tương tự, chưa kể còn làm giảm độ dày của dĩa.
.
Cũng giống như mọi chi tiết cơ khí khác nằm trong bộ phận trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động vật lý của xe, mọi thay đổi bất thường nằm ngoài giới hạn khuyến cáo của nhà sản xuất đều có thể tác động xấu đến hiệu quả sử dụng. Tệ hơn là tạo ra hiệu ứng dây chuyền phá hỏng các bộ phận còn tốt khác. Ví dụ như bố thắng hỏng gây ảnh hưởng đến dĩa thắng, và ngược lại.
Do đó, bất kể bạn sử dụng loại dĩa thắng nào, kỹ lưỡng một chút không bao giờ là thừa. Nên kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ theo đúng kỹ thuật để hạn chế tối đa sự hao mòn và cả hư hại của dĩa thắng.
Ngoài ra, nên thay bố thắng định kỳ, vệ sinh dĩa thắng cùng bố thắng thường xuyên bằng dung dịch chuyên dụng sau những lúc đi mưa hoặc những chuyến đi xa, đi đường nhiều bụi bẩn.
Đối với khách hàng làm xe tại Pangorin, chúng tôi luôn khuyên nên quay lại kiểm tra định kỳ các chi tiết liên quan của hệ thống thắng, và chọn thay mới bố thắng khi phát hiện đã quá giới hạn khuyến cáo, chứ không phải khi việc hao mòn hư hỏng đã lộ rõ. Ai đó có thể cho việc này là lãng phí, tuy nhiên thực tế chi phí cho việc này chỉ vào khoảng 1/10 so với chi phí bỏ ra cho dĩa thắng mới đạt chuẩn.
Chưa kể đến việc bạn chăm sóc cho hệ thống thắng xe cũng là chăm sóc cho sự an toàn của chính bản thân mình
-Pangorin-